Kartka z kalendarza – 22 lipca

22 lipca Narodowe Święto Odrodzenia Polski – obchodzone w okresie Polski Ludowej.

Ustanowione ustawą Krajowej Rady Narodowej (Dz.U. z 1945 r. nr 32, poz. 194) dla uczczenia ogłoszonego w tym dniu w 1944 roku w Chełmie Manifeście Polskiego Komitetu Narodowego (PKWN). Dekret ten powstał 21 lipca ale nie w Chełmie a w Moskwie przy udziale Józefa Stalina. Święto to zastąpiło zniesione ustawą KRN - Narodowe Święto 11 Listopada.

22 lipca było to najważniejsze święto PRL-u, dzień wolny od pracy. Uroczyście obchodzone z propagandowymi akademiami, uroczystościami zakończenia realizacji planów, oddawaniem inwestycji, które miały za zadanie sławić ustrój socjalistyczny, PZPR ( tego dnia m.in. w 1955 roku otwarto Stadion Dziesięciolecia, w 1956 roku Stadion Śląski w Chorzowie).

„Kraków zmieniony nie do poznania, bo cały obudowany kramami na 22 Lipca, istne wesołe miasteczko – notował w 1974 r. Stefan Kisielewski. – Również tu, w Jaworzu, był nielichy festyn, czysto ludowy, bez cienia ideologu, tylko z piwem, tańcami, autokarami etc. Gierek konsekwentnie buduje tę ludową, plebejską atmosferę – trzeba przyznać, że osiągnięcia materialne tu są: wszędzie lodówki, telewizory, pralki. (...) Uśpić Polskę mirażem ludowego dosytu i raz na zawsze oduczyć polityki – oto program (Piotr Osęka, Ale Historia 22.07.2021, https://wyborcza.pl/alehistoria/ [2])”.

Przygotowane na ten dzień specjalne wydarzenia odbywały się według ustalonego wcześniej harmonogramu, powoływano specjalne komitety obywatelskie odrodzenia Polski.

W zasobie Archiwum Państwowego we Wrocławiu Oddział w Bolesławcu znajduje się dokumentacja historyczna odnosząca się do okresu Polski Ludowej (1944-1989), pośród wielu archiwaliów znajdują się i takie, które odzwierciedlają przygotowania i obchody tego święta.

22 Lipca jako święto państwowe zniesione zostało ustawą sejmową z dnia 6 kwietnia 1990 roku, przy proteście gen. Wojciecha Jaruzelskiego.

[3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]

Przygotowała: Barbara Grzybek